ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΛΟΥΚΑΣ
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Σαλαμίνιου Ευάγγελου Κ. Λουκά (Κουταλιανός), πλοιάρχου του Εμπορικού Ναυτικού (1905 – 1983) ο οποίος συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση (1941 – 1945) αλλά και στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ (1955 – 1959) πραγματοποίησαν από κοινού ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Δημήτρης Βίτσας και ο Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Χριστόφορος Φωκαΐδης στην Σαλαμίνα.
Ο κ. Βίτσας υπογράμμισε στο σύντομο χαιρετισμό του ότι η «υπενθύμιση της ηρωικής αντίστασης και της πίστης στην ελευθερία, διαχρονικά αποτελούν τα νήματα τα οποία ενώνουν, μέσα στους αιώνες τους Ελλαδίτες με τους Κύπριους αδελφούς τους». Και πρόσθεσε: «Είναι ιερό καθήκον και ύψιστη υποχρέωση ο αγώνας μας για τα ιδανικά της αξιοπρέπειας, της αντίστασης, της αυτοθυσίας".
Ευάγγελος Λουκάς – Κουταλιανός
Αναφορά στον «καπετάν Βαγγέλη» και στη σύλληψή του, ως πλοιάρχου του καϊκιού «Άγιος Γεώργιος», στις 25 Ιανουαρίου 1955, είχαμε κάνει από αυτή τη στήλη στην 60ή επέτειο των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην ακτή Ροδαφίνια της Χλώρακας. Τότε συνελήφθηκαν, μεταφέροντας οπλισμό και πυρομαχικά για τον υπό προετοιμασία απελευθερωτικό αγώνα, ο Κουταλιανός, ο ιδιοκτήτης του καϊκιού Α. Μέλλος, από τον Πόρο, ο Α. Καραδήμας από τη Λιβαδειά, και οι ναύτες Μ. Χριστοδουλάκης από τη Νικήτη Χαλκιδικής και Μ. Αλιφραγκής από τη Σαντορίνη. Μαζί τους συνελήφθησαν η ομάδα υποδοχής, όλοι Χλωρακιώτες, και ο δικηγόρος Σωκράτης Λοϊζίδης, στενός συνεργάτης του Γεωργίου Γρίβα, που επρόκειτο να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ήταν το δεύτερο ταξίδι του Βαγγέλη Λουκά με οπλισμό προς την Κύπρο, αφού ήταν καπετάνιος και στο «Σειρήν», που τον Μάρτιο του 1954 μετέφερε τα πρώτα όπλα για τον κυπριακό αγώνα, στις ίδιες ακτές.
Ο καπετάνιος Ευάγγελος Λουκάς (1905-1983) από τη Σαλαμίνα, ήταν ένας από τους Έλληνες ναυτικούς που το 1941-1942 είχε προσφέρει, με αυτοθυσία, τις υπηρεσίες του στη διαφυγή στρατιωτικών του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος, από την κατακτημένη από τους Ναζί Ελλάδα, στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή. Αργότερα, στρατολογήθηκε από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες που έδρευαν στη Σμύρνη, αναλαμβάνοντας τη διαφυγή Ελλήνων για τη Μέση Ανατολή, αλλά και μεταφορά οπλισμού στην κατεχόμενη Ελλάδα, για την αντίσταση κατά της φασιστικής κατοχής.
Δέκα περίπου χρόνια αργότερα, ανέλαβε ανάλογους κινδύνους υπέρ της Κύπρου. Γράφει ο Ανδρέας Αζίνας, υπεύθυνος από την πλευρά των Κυπρίων για τη μεταφορά του οπλισμού, στον πρώτο τόμο του βιβλίου του «50 χρόνια σιωπής. Η ώρα της αλήθειας», για την απάντηση του Ε. Λουκά, όταν τον ενημέρωσαν για τη διαδικασία πληρωμής του, για την αποστολή του στην Κύπρο: «Εγώ δεν θέλω λεφτά, ούτε πάω για λεφτά. Πάω γιατί μου γουστάρει, για τα αδέλφια μας. Δεν συζητάω για λεφτά. Έχω μπέσα εγώ.»
Ανάλογη απάντηση έδωσε ο Κουταλιανός και στη δίκη των συλληφθέντων του «Αγίου Γεωργίου», που συνέπεσε με την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ και προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον. Όταν του ζητήθηκε από τον πρόεδρο του Κακουργιοδικείου να μιλήσει πριν από την επιβολή της ποινής του, δήλωσε: «Ως Έλλην έπραξα το καθήκον μου και είχον ιεράν υποχρέωσιν να βοηθήσω τους αδελφούς μου της νήσου Κύπρου». Καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων χρόνων. Όπως είπε ο Βρετανός αρχιδικαστής, το δικαστήριο έλαβε υπόψη τα πιστοποιητικά του για την υπηρεσία του στον συμμαχικό αγώνα και τον ρόλο του στη διάσωση συμμάχων στρατιωτών.
Ο καπετάν Βαγγέλης αφού εξέτισε όλη σχεδόν την ποινή του, επέστρεψε στη Σαλαμίνα το 1959. Διατήρησε άσβεστη την αγάπη του για την Κύπρο, και την μετέδωσε και στην οικογένειά του. Αρνήθηκε να πάρει αποζημίωση, και το 1974 πρόσφερε τη σύνταξή του υπέρ των Κυπρίων προσφύγων. Η προτομή του, σε μια μικρή πλατεία της γενέτειράς του, θα θυμίζει έναν ανιδιοτελή Έλληνα μιας άλλης, μακρινής εποχής. Από αυτούς που η κοινωνία μας έχει τόσο πολύ ανάγκη σήμερα…
Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 4 Ιουνίου 2016
Στη φωτογραφία, από τη δίκη του “Αγίου Γεωργίου”, ο καπετάν Ε. Λουκάς Κουταλιανός σε πρώτο πλάνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου