Επίγνωση Κατάστασης

Όπως ίσως να έχετε παρατηρήσει, συχνά δημοσιεύουμε άρθρα που έχουν αποκλειστικό στόχο να γνωρίσουμε όλοι καλύτερα τις εχθρικές δυνάμεις που μπορεί να αντιμετωπίσουμε είτε ως απλοί πολίτες είτε ως επαγγελματίες στο χώρο της ασφάλειας και άμυνας. Εδώ θα δούμε τις θεμελιώδεις αρχές που πρέπει να ακολουθούμε κάθε ημέρα, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 365 ήμερες το χρόνο αν θέλουμε να είμαστε υπεύθυνοι άνθρωποι που ενδιαφέρονται τόσο για την ατομική όσο και για τη κοινωνική ασφάλεια.



Προτού ξεκινήσουμε το άρθρο, αξίζει να ξεκαθαρίσουμε ότι η ασφάλεια είναι ένα τεράστιο θέμα που εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Έχουμε φυσική ασφάλεια, ηλεκτρονική ασφάλεια, προσωπική ασφάλεια, κτλ. και το ίδιο ισχύει για κάθε ένα δευτερόλεπτο που είμαστε ζωντανοί. Από τα πιο απλά όπως το πως μιλάμε σε έναν άγνωστο, πως αντιμετωπίζουμε κάποιον που μας πλησιάζει, τη ψυχολογία μας όταν περπατάμε σε ένα πεζοδρόμιο, το τρόπο οδήγησης μας, κτλ. μέχρι τα πιο πολύπλοκα όπως ένοπλες συμπλοκές, εκκαθάριση κλειστών χώρων, εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών, κτλ. έχουν πολλά κοινά στο θέμα της επίγνωσης της κατάστασης.



Δεκάδες άρθρα που έχουμε δημοσιεύσει σε αυτό τον ιστότοπο κατά καιρούς στοχεύουν καθαρά στην ενημέρωση βάση μελετών και εκπαιδεύσεων από τους πιο έμπειρους και εξειδικευμένους επαγγελματίες στο κόσμο. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν έχει νόημα για τον αναγνώστη αν δεν τα εκτελεί ως συνήθεια στη καθημερινότητα του. Το ίδιο ισχύει και για το θέμα που θα αναλύσουμε σε αυτό το άρθρο, την επίγνωση κατάστασης. Πιθανότατα, το πιο σημαντικό θέμα στο χώρο της ασφάλειας και άμυνας σε όλα τα επίπεδα.



Όλα ξεκίνησαν από τον πατέρα των σύγχρονων τεχνικών αυτοάμυνας και μάχης με φορητά όπλα, τον Συνταγματάρχη Πεζοναυτών Τζεφ Κούπερ που γεννήθηκε το 1920 και έπειτα από την αποφοίτηση του από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ με πτυχίο στις Πολιτικές Επιστήμες, κατατάχθηκε στις Δυνάμεις Πεζοναυτών των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων για να υπηρετήσει τη πατρίδα του. Συμμετείχε σε αμέτρητες μάχες και παρατήρησε την έλλειψη τεκμηριωμένων σύγχρονων τακτικών μάχης. Έτσι δημιούργησε σχεδόν όλες τις τεχνικές τακτικής χρήσης φορητού οπλισμού που χρησιμοποιούμε μέχρι και σήμερα, δηλαδή στάσεις βολών, τακτικό γέμισμα όπλων, κανόνες ασφαλείας, εκκαθάριση κλειστών χώρων, κτλ. Βλέπετε τον Συνταγματάρχη Πεζοναυτών Τζεφ Κούπερ στη παρακάτω φωτογραφία.



Ο πατέρας λοιπόν των σύγχρονων τακτικών μάχης είχε φτιάξει και ένα ακόμα μοντέλο που διδάσκεται μέχρι και σήμερα σε Σώματα Ασφαλείας και Ένοπλες Δυνάμεις δεκάδων χωρών ως η επιτομή της επίγνωσης κατάστασης. Η επίγνωση της κατάστασης είναι με απλά λόγια να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει γύρω μας και να έχουμε ένα σχέδιο αντίδρασης. Για
παράδειγμα, βρίσκεστε στο γραφείο σας και εργάζεστε. Έχετε σκεφτεί ποτέ τι θα κάνετε αν από την είσοδο του γραφείου μπει ένας τρομοκράτης με ένα αυτόματο όπλο; Σίγουρα υπάρχουν λύσεις, για παράδειγμα, αν υπάρχει άλλη έξοδος μπορείτε να βρίσκετε κοντά της. Αν δεν υπάρχει άλλη έξοδος μπορείτε να είστε κοντά σε κάποια κολώνα ή άλλο σημείο που θα προσφέρει προσωρινή κάλυψη, αν έχετε δυνατότητα μπορείτε να τοποθετήσετε το γραφείο πλευρικά της εισόδου ώστε να έχετε χρόνο να επιτεθείτε στον εγκληματία, κτλ. Πάντα υπάρχουν λύσεις και εκεί έρχεται η επίγνωση της κατάστασης. Να έχουμε πάντα επιγνώση του τι συμβαίνει γύρω μας και πως θα αντιδράσουμε όταν κάτι που μπορεί να απειλήσει τη ζωή μας συμβεί.



Το ίδιο εφαρμόζεται σε όλες τις μορφές ασφάλειας όπως θα πρέπει να είναι κατανοητό ως τώρα. Με βάση τα παραπάνω, ο Συνταγματάρχης Πεζοναυτών Τζεφ Κούπερ έφτιαξε τον χρωματικό κώδικα όπου συμβολίζει την ετοιμότητα-επίγνωση της κατάστασης μας αντιστοιχίζοντας τα διαφορετικά επίπεδα με διαφορετικά χρώματα. Ο ίδιος είχε γράψει αρχικά για τέσσερα χρώματα (λευκό, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο) αλλά αργότερα οι Αμερικανικές Δυνάμεις Πεζοναυτών πρόσθεσαν στα εγχειρίδια τους και ένα πέμπτο, το μαύρο χρώμα. Έτσι ανάλογα με του που έχετε εκπαιδευτεί ίσως να γνωρίζετε για τέσσερα ή πέντε χρώματα (ή ζώνες όπως τα αναφέρουν μερικοί). Εδώ θα περιγράψουμε και τα πέντε ώστε το άρθρο μας να είναι όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένο στο περιεχόμενο του.

• ΛΕΥΚΟ

Η κατάσταση κατά την οποία δεν έχουμε καμία επίγνωση του τι συμβαίνει γύρω μας και δεν είμαστε προετοιμασμένοι για τίποτα. Δυστυχώς, κάτι που βλέπουμε όλο και περισσότερο με άτομα που περπατάνε με σκυμμένα κεφάλια μέσα στα κινητά τους τηλέφωνα ή/και με ακουστικά αποκλείοντας την ακοή και όραση τους από ότι συμβαίνει γύρω τους. Τα άτομα αυτά είναι αυτά που βλέπετε μερικές φορές σε φάρσες όταν συμβαίνει κάτι να παγώνουν, να σηκώνουν τα χέρια ή να φωνάζουν πράγματα όπως «Θεέ μου! Τι γίνεται;» χωρίς ουσιαστικά να κάνουν κάποια χρήσιμη αντίδραση. Όποιος πιστεύει ή δηλώνει ότι ενδιαφέρεται για την ασφάλεια δε θα πρέπει ποτέ, ούτε στον ύπνο, να βρίσκεται σε αυτή τη κατάσταση.

• ΚΙΤΡΙΝΟ

Ήρεμη κατάσταση παρατηρώντας (σε φυσιολογικό βαθμό) τι συμβαίνει γύρω μας και έχοντας κάποιο γενικό σχέδιο αντίδρασης. Όπως έγραφε ο ίδιος ο Συνταγματάρχης Πεζοναυτών Τζεφ Κούπερ αυτή είναι η κατάσταση στην οποία πρέπει να είμαστε πάντα, κατά γράμμα είχε πει «Απλώς λες στον εαυτό σου ότι σήμερα ίσως να είναι η μέρα που θα πρέπει να αμυνθώ για τη ζωή μου». Προηγουμένως αναφέραμε ότι δε πρέπει να είμαστε στη λευκή κατάσταση ούτε κατά τη διάρκεια του ύπνου και εδώ θα δούμε τι εννοούμε. Κατά τον ύπνο πρέπει να είμαστε επίσης σε κίτρινη κατάσταση, δηλαδή να έχουμε ένα σχέδιο άμεσης αντίδρασης όταν αντιληφθούμε κάποια απειλή. Να γνωρίζουμε τα σημεία κάλυψης από πυρά στο σπίτι μας, τους συνηθισμένους και ασυνήθιστους ήχους, κτλ. Με απλά λόγια θα λέγαμε ότι η κίτρινη κατάσταση είναι η κατάσταση αυτή που περνάμε ήσυχα τη καθημερινότητα μας αλλά κάπου στην άκρη του μυαλού μας ξέρουμε ότι ανά πάσα στιγμή ίσως να πρέπει να δώσουμε τη μάχη της ζωής μας και άρα αντιμετωπίζουμε τα πάντα με αυτό κατά νου.

• ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ

Επικείμενος κίνδυνος, αυξημένη επίγνωση της κατάστασης. Σε αυτή τη κατάσταση μπορούμε να έρθουμε μόνο από τη κίτρινη κατάσταση. Σημαίνει ότι έχουμε αντιληφθεί κάποια ύποπτη κίνηση ή απειλή. Για παράδειγμα, βλέπουμε έναν οδηγό να σταματάει λίγο πιο μπροστά και να κατεβαίνει με επιθετική διάθεση, ή για παράδειγμα, ακούμε πυροβολισμούς ή πιο απλά, βρισκόμαστε στο σπίτι μας και ακούμε ένα τζάμι να σπάει. Τότε μπαίνουμε στη πορτοκαλί κατάσταση. Δηλαδή σταματάμε τη ρουτίνα-καθημερινή μας δραστηριότητα και αρχίζουμε να δίνουμε βάρος στη παρατήρηση και ανάλυση της κατάστασης. Αρχίζουμε να βάζουμε το σχέδιο αντίδρασης που έχουμε σε εφαρμογή όπως για παράδειγμα αν βρισκόμαστε σε επικίνδυνο σημείο καταφεύγουμε σε κάποιο πιο ασφαλές, κτλ. Την ίδια στιγμή ψυχολογικά προετοιμαζόμαστε για να αμυνθούμε για τη ζωή μας ή να προστατέψουμε τις ζωές άλλων. Όταν είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει απειλή μπορούμε να επιστρέψουμε στη κίτρινη κατάσταση.

• ΚΟΚΚΙΝΟ

Απλά πράγματα, βρισκόμαστε σε μάχη. Εδώ χωρίς δεύτερη σκέψη πρέπει να εφαρμόσουμε δυναμικά το σχέδιο αντίδρασης που είχαμε στο μυαλό μας, είτε αυτό είναι κάλυψη, διαφυγή, αντιμετώπιση της απειλής, κτλ. Σε αυτό το στάδιο δε πρέπει να υπάρχει κανένας δισταγμός ή δεύτερη σκέψη. Ο Συνταγματάρχης Τζεφ Κούπερ έχοντας κατά νου τις ένοπλες συμπλοκές είχε γράψει ότι στη κόκκινη κατάσταση πρέπει να έχουμε τη ψυχολογία του «Αν συμβεί το περιστατικό Χ τότε θα αρχίσω να πυροβολώ προς τον επιτιθέμενο μέχρι να μην είναι πλέον απειλή». Ουσιαστικά είναι η κατάσταση που κανένας δε θέλει να βρεθεί ποτέ αλλά όταν βρεθεί δε θα μπορέσει να επιβιώσει χωρίς σχέδιο.
 

• ΜΑΥΡΟ

Κατάσταση πανικού, σε αυτή τη κατάσταση βρίσκονται μόνο τα άτομα που ήταν σε λευκή κατάσταση όταν κάτι συνέβη το περιστατικό και τώρα πρέπει να αντιδράσουν χωρίς κανένα σχέδιο. Σχεδόν πάντα αυτό καταλήγει σε πολύ άσχημα αποτελέσματα γιατί σε στιγμές κρίσεως υπάρχουν τόσα πολλά που συμβαίνουν που χωρίς σχέδιο άμεσης αντίδρασης είναι απίθανο να τα επεξεργαστούμε αρκετά γρήγορα αλλά και να αντιδράσουμε αποτελεσματικά.

Πάντα θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι όλοι οι εγκληματίες θέλουν να επιτύχουν το στόχο τους με τις λιγότερες πιθανότητες αποτυχίας. Έτσι, ψάχνουν για «εύκολους» στόχους όπου υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να πάει κάτι στραβά στα σχέδια τους. Οπότε δε πρέπει να μην είμαστε τα εύκολα θύματα. Ο στόχος του χρωματικού κώδικα του Συνταγματάρχη Πεζοναυτών Τζεφ Κούπερ είναι ένας και μόνο. Να κάνουμε τη διαδικασία αυτή μεθοδική, σταδιακή και μέρος της ζωής μας ώστε να έχουμε πιο ξεκάθαρες αντιδράσεις σε περιπτώσεις κινδύνου. Κάτι απλό ώστε να μας βοηθήσει να προχωρήσουμε προς την επίλυση του προβλήματος και όχι πανικόβλητοι να προσπαθούμε να κάνουμε κάτι ενώ κατά βάθος απλώς να ελπίζουμε να βρεθεί κάποιος άλλος να σώσει τη ζωή των αγαπημένων μας ή τη δική μας.








defensegr.wordpress.com