Άρθρο γνώμης και επιστημονικής τεκμηρίωσης του Εγκληματολόγου* Κωνσταντίνου Δούβλη* 12 χρόνια! Τόσα ακριβώς!
Αυτό είναι το χρονικό διάστημα που πέρασε από τη δημοσίευση της πρότασής μου για δημιουργία υποδιεύθυνσης ΜΜΜ στην ΕΛ.ΑΣ. («Αξιωματική Αστυνομία», τεύχος 6, Απρίλιος-Μάιος- Ιούνιος 2005) και τη δημιουργία ειδικής μονάδας που εξαγγέλθηκε προχθές.
Δεν χρειαζόταν άλλωστε να εφεύρουμε τον τροχό. Παρόμοια τμήματα έχουν όλες οι Αστυνομικές δυνάμεις προηγμένων χωρών και τα ονομάζουν Transit police.
12 χρόνια μετά λοιπόν! Τραγική ειρωνεία είναι ότι την υλοποίηση του αυτονόητου την ανακοίνωσε η πιο ιδεοληπτική, ανερμάτιστη και εχθρική προς την Αστυνομία κυβέρνηση που γνώρισε ο τόπος. Μένει να αποδειχθεί αν θα προχωρήσει διότι οι κυβερνώντες δεν φημίζονται για την συνέπεια τους…
Είμαστε άραγε τόσο ανίκανοι να αντιληφθούμε το αυτονόητο; Ότι με την επέκταση του δικτύου υπέργειων αλλά κυρίως υπογείων συγκοινωνιών, πολλαπλασιάζονται και οι πιθανότητες για τέλεση εγκληματικών πράξεων;
Οι εγκληματολόγοι γνωρίζουμε καλά ότι το έγκλημα είναι ζήτημα διαθέσιμης ευκαιρίας. Όταν τα 10 χλμ. δικτύου ΜΕΤΡΟ γίνονται 40 και οι καθημερινοί επιβάτες από 20.000 γίνονται 500.000 είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι ευκαιρίες για παραβατικές πράξεις αποκτούν διαστάσεις επιδημίας.
Επίσης, τα εγκλήματα που λαμβάνουν χώρα σε ΜΜΜ έχουν την ιδιαιτερότητα ότι δεν γνωρίζουν γεωγραφικούς περιορισμούς και «διαχέονται» από άκρη σε άκρη της πόλης. Ένας κακοποιός ξεκινά από το Ελληνικό, διαπράττει αδίκημα στον Ευαγγελισμό και αποβιβάζεται στην Δουκίσης Πλακεντίας μέσα σε λίγα λεπτά…
Στη χώρα μας βέβαια υπάρχει και μια ακόμα ιδιαιτερότητα. Οι σταθμοί του ΜΕΤΡΟ που σε άλλες χώρες δεν γίνονται στόχος, εδώ στοχοποιούνται και γίνονται η… επαναστατική γυμναστική διαφόρων μπαχαλάκηδων.
Γιατί λοιπόν απέτυχε η ιδιωτική φύλαξη;
Ο κύριος λόγος είναι ότι καλείται με ολιγάριθμο προσωπικό να διαχειριστεί τεράστιο όγκο επιβατών και μεγάλο αριθμό παραβατικών πράξεων.
Δεύτερον, διότι ενώ επιτηρεί ένα δημόσιο αγαθό, δεν έχει θεσμικό ρόλο. Κακά τα ψέματα, ο ρόλος και οι αρμοδιότητές τους είναι περιορισμένες ενώ η εξουσία τους είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη και αμφισβητείται από μεγάλη μερίδα των πολιτών.
Συνεπεία αυτού, η αποτρεπτική δύναμη των ιδιωτικών φυλάκων είναι από ελάχιστη ως ανύπαρκτη.
Δεδομένης δε της ιδιαίτερης φύσης των εγκλημάτων που διαπράττονται στα ΜΜΜ (κλοπές, αρπαγές τσαντών κλπ) η αποστολή τους γίνεται πιο δύσκολη. Με ποιο κύρος και ποια εξουσία θα υποβάλλει σε σωματικό έλεγχο επιβάτες, για παράδειγμα; Εδώ ακόμα και στα αεροδρόμια που υπάρχει η συναίνεση των επιβατών -μέσω της αγοράς εισιτηρίου- και πάλι καθημερινώς υπάρχει άρνηση ελέγχων…
Η στολή, το σήμα και το όπλο που φέρουν οι Αστυνομικοί συμβολίζουν το μονοπώλιο της Κρατικής βίας, θεσμικό προνόμιο που όλοι μας έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε και στους περισσότερους προκαλεί αισθήματα σεβασμού και φέρνει συμμόρφωση.
Είναι πρακτικώς αδύνατον για ιδιώτες φύλακες να αναχαιτίσουν το κύμα εγκληματικότητας στα ΜΜΜ, πολύ δε λιγότερο τις βίαιες επιθέσεις στους σταθμούς για τις οποίες δεν είναι ούτε εκπαιδευμένοι ούτε έχουν αρμοδιότητες…
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων δηλώνω ότι είμαι υπέρμαχος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε πολλούς τομείς και επίπεδα. Ως αυθεντικός όμως νεοφιλελεύθερος (με την ορθόδοξη και όχι την στρεβλή έννοια που αποδίδουν στον όρο οι αδαείς και οι πονηροί…) πιστεύω στο κοινωνικό κράτος και στην κυρίαρχη παροχή κρατικών υπηρεσιών σε ορισμένους νευραλγικούς τομείς.
Η ασφάλεια είναι υπέρτατο αγαθό στις σύγχρονες κοινωνίες και σε ό,τι αφορά στοιχειώδεις δημόσιες υπηρεσίες όπως είναι οι μετακινήσεις, είναι αποκλειστικά δημόσιο αγαθό.
Τίποτα και κανείς δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον θεσμικό και έντονα συμβολικό ρόλο της αστυνομικής παρουσίας σε σταθμούς ΜΕΤΡΟ, λεωφορείων κλπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και στις ΗΠΑ, μόνο αστυνομικές δυνάμεις επιτηρούν τα ΜΜΜ.
Η ΕΛ.ΑΣ. είναι «ζωντανός» κρατικός θεσμός και οφείλει να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε εποχής. Είναι ανεπίτρεπτο να εκχωρεί την εξουσία και την κυριαρχία της σε εταιρίες και να προβάλει μια εικόνα παραίτησης.
Οι μετακινήσεις είναι δημόσιες υπηρεσίες ακόμα και όταν γίνονται με ιδιωτικά μέσα διότι γίνεται χρήση δημοσίων αγαθών όπως οι δρόμοι, οι σταθμοί, τα λιμάνια.
Η αστυνομία είναι ο θεματοφύλακας του κρατικού κύρους. Αρκετό ευνουχισμό έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια, ας αρχίσει να ανακτά λίγη από την κυριαρχία που της πρέπει…
_______________
* O κ. Κωνσταντίνος Δούβλης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Αστυνόμευσης (University of Essex, UK), ειδικευμένος σε θέματα Αστυνομικού έργου, Ασφάλειας & αντεγκληματικής πολιτικής στις ΗΠΑ (Loyola University of Chicago.) και ειδικός επιστήμων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
nantiareport.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου