Δευτέρα 12 Αυγούστου 2019

Οι επικοινωνίες της Πυροσβεστικής τον 21ο αιώνα… είναι ακόμα στη δεκαετία του 1960


Η καταστροφή στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018 έστρεψε το ενδιαφέρον προς τους τεχνολογικούς πόρους του Π.Σ, στην επάρκεια των τεχνικών μέσων και την ορθή εκμετάλλευση τους μέσω των καταλλήλων επιχειρησιακών διαδικασιών. Ασφαλώς το ενδιαφέρον των πολιτών εστιάζεται πρωτίστως στα εναέρια μέσα, στον αριθμό και την διαθεσιμότητα οχημάτων και την ταχύτητα της επεμβάσεως. Μολονότι τα προαναφερόμενα είναι η «δύναμη κρούσεως» του Π.Σ σε δασικές πυρκαγιές, το «νευρικό σύστημα» που μεσολαβεί μεταξύ των κλήσεων των πολιτών και της επεμβάσεως είναι οι επικοινωνίες και δη οι ασύρματες.

Το σκέλος «ενσύρματες επικοινωνίες» μεταξύ των πολιτών και των Κέντρων Επιχειρήσεων, μεταξύ Υπηρεσιών του Π.Σ και άλλων συνεμπλεκομένων Υπηρεσιών εκτιμάται ότι έχει επαρκώς καλυφθεί με την εγκατάσταση – επέκταση του δικτύου «Σύζευξις» ή / και του ΟΤΕ όπου αυτό δεν έχει επεκταθεί καθώς και της κινητής τηλεφωνίας.

Επίσης, το σκέλος αυτό θα αναβαθμισθεί οσονούπω με την πλήρη λειτουργία του αριθμού εκτάκτου ανάγκης 112. Αυτή είναι η απαρχή κάθε επιχειρησιακής δράσεως με τα στάδια της γνωστοποιήσεως του είδους και της θέσεως του συμβάντος, την αρχική αξιολόγηση του και την κατάλληλη κινητοποίηση σε επίπεδο Πυροσβεστικών Σταθμών και οχημάτων.

Από την στιγμή της κινητοποιήσεως απαιτείται η συνεχής ενημέρωση του Κέντρου Επιχειρήσεων και των επικεφαλής Αξιωματικών, η παροχή μιας πρώτης εικόνας του συμβάντος και ενδεχομένως η αίτηση αποστολής ενισχύσεων και εδώ εμπλέκεται το σκέλος «ασύρματες επικοινωνίες».

Οι ασύρματες επικοινωνίες του Π.Σ διεξάγονται μέσω ιδιόκτητου αναλογικού δικτύου VHF (148 – 174 MHz) με σταθμούς βάσεως (Σ.Β.) σε περίπου 300 σημεία σε όλη την χώρα που καλύπτουν ικανοποιητικά την επικράτεια. Οι Σταθμοί Βάσης (Σ.Β) ευρίσκονται σε κατάλληλα υψηλά σημεία όπως Μονάδες των Ε.Δ., Ασυρματικοί Σταθμοί ΟΤΕ (Α/Τ ΟΤΕ), Σ.Β. της κινητής τηλεφωνίας και συντηρούνται από το Τμήμα Ασυρμάτων Επικοινωνιών του Π.Σ.

Ο «στόλος» του Π.Σ αριθμεί περίπου 3.100 οχήματα κάθε είδους (υδροφόρα, κλιμακοφόρα, διασώσεως, μεταφοράς προσωπικού, ερπυστριοφόρα, μηχανήματα έργων κ.λπ.), 200 ειδικά διασωστικά οχήματα, 31 αεροσκάφη (πυροσβεστικά), 5 ελικόπτερα με επιπλέον 10 περίπου ενοικιαζόμενα κατά την αντιπυρική περίοδο, 8 πυροσβεστικά πλοιάρια και 25 βοηθητικά πλωτά.

Το Πυροσβεστικό Σώμα επεμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε έτος σε 72.000 περιπτώσεις περίπου. Απ’ αυτές οι 20.000 αφορούν αστικές πυρκαγιές, οι 10.000 αγροτοδασικές πυρκαγιές, οι 40.000 απεγκλωβισμούς από ανελκυστήρες και παροχές βοηθείας (διασώσεις, αντλήσεις υδάτων, κοπές δένδρων, κλπ) και οι 2.000 ψευδείς αναγγελίες. Πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο 200 επεμβάσεις την ημέρα και το μεγαλύτερο μέρος της πυροσβεστικής δραστηριότητας αφορά στο λεκανοπέδιο Αττικής.

Πλέον των παραπάνω συμβάντων οι Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος ασχολούνται καθημερινά με την πυρασφάλεια λιμενικών χώρων, αεροδρομίων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων, με την επιβολή και τον έλεγχο των μέτρων πυρασφαλείας σε βιοτεχνικούς, βιομηχανικούς και λοιπούς χώρους καθώς και με τη διάθεση προσωπικού και μηχανημάτων για εκπαίδευση διαφόρων οργανωμένων ομάδων πυροπροστασίας.

Η Αττική καλύπτεται από ένα δίκτυο 10 περίπου Σ.Β. έκαστος σε διαφορετικό δίαυλο VHF για την κάλυψη αντιστοίχως του Λεκανοπεδίου, του Πειραιώς, της Β.Α. Αττικής, της Ν.Α Αττικής, της Λαυρεωτικής, της Δ. Αττικής, των δασικών συμβάντων σε Υμηττό, Πάρνηθα – Βόρεια Αττική, του Κέντρου της πόλεως (Εξάρχεια – Νεάπολη – Σύνταγμα). Για τον συντονισμό των επεμβάσεων εναερίων μέσων διατίθεται πανελλαδικά ένας συγκεκριμένος δίαυλος τοπικής επικοινωνίας «διοικητού σκηνής» – συντονιστού με τα εναέρια.

Στο Λεκανοπέδιο και στον Πειραιά όπως και στο Κέντρο της πόλεως (κυρίως για συμβάντα σχετιζόμενα με μέτρα τάξεως, έκτροπα κλπ) η επικοινωνία διεξάγεται σε ‘’semi duplex” δηλαδή όλοι ακούν όλους μέσω επαναλήπτου ευρισκόμενου σε υψηλό σημείο, ενώ στις άλλες περιπτώσεις το Κέντρο Επιχειρήσεων ακούει όλους (simplex επικοινωνία) και οι κινητοί σταθμοί επικοινωνούν μεταξύ τους όταν ευρίσκονται στην ίδια «σκηνή» συμβάντος, συνήθως όταν είναι πλησίον και σε οπτική επαφή.


Σε αμφότερες τις περιπτώσεις το χρησιμοποιούμενο αναλογικό σύστημα είναι ευάλωτο σε σκόπιμη ή μη παρεμβολή, σε λανθασμένη χρήση του ασυρμάτου (π.χ. απροσεξία στο «πάτημα» του πλήκτρου εκπομπής PTT) και σε αδυναμία χρήσεως του διαύλου για ταυτόχρονη τοπική επικοινωνία και επικοινωνία με το Κέντρο Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ).

Η συνήθης πρακτική για το τελευταίο είναι η χρήση άλλων, φορητών συνήθως συσκευών σε εναλλακτικό δίαυλο για συνεννόηση μεταξύ οχημάτων στο συμβάν, «μαχίμων» και οδηγών, πληρωμάτων οχήματος «δότη» με όχημα αμέσου επεμβάσεως κλπ.

Ένα άλλο πρόβλημα του αναλογικού συστήματος επικοινωνίας είναι η εμπειρική και κατά τι αυθαίρετη επιλογή των Σ.Β. – διαύλων επικοινωνίας για περιοχές μεγάλου σχετικώς εύρους και η οποία δεν εξασφαλίζει πλήρη κάλυψη των περιοχών ευθύνης, καθόσον τα όρια ευθύνης των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών (διοικητικά, εικόνα όρια) δεν συμπίπτουν αυτομάτως με τους περιορισμούς στην διάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.



Για παράδειγμα η κάλυψη της Αττικής (πλήν Λαυρεωτικής) εξασφαλίζεται από δυο Σ.Β. στην Αίγινα και στα Μεσόγεια στον ίδιο δίαυλο και είναι στην κρίση του εκφωνητού στο ΚΕΠΙΧ να επιλέξει τον καταλληλότερο Σ.Β. αναλόγως με την θέση του συμβάντος και των οχημάτων.

Σε άλλη περίπτωση, ο 12ος Πυροσβεστικός Σταθμός, ανήκων στην Διεύθυνσηση Αθηνών, συνεπώς εργαζόμενος στον δίαυλο του Υμηττού στην πράξη εξυπηρετείται από τον δίαυλο της Πεντέλης που καλύπτει την Β.Α Αττική …

Με λίγα λόγια πρόκειται για ένα «σπάταλο» σε πόρους (συχνότητες) και δύσκαμπτο σύστημα που ανήκει τεχνολογικά στην δεκαετία του ’60… Με βελτιώσεις ως προς το υλικό, την «φιλικότητα» στον χρήστη των ασυρμάτων, αλλά σε επίπεδο φιλοσοφίας σχεδιασμού και εκμεταλλεύσεως παραμένει ένα «αρχαίο» σύστημα.

Σε ένα ψηφιακό συγκαναλικό σύστημα η διαδικασία αυτή της επιλογής του καταλληλότερου Σ.Β. είναι αυτοματοποιημένη, με αυστηρά κριτήρια ποιότητος επικοινωνίας ασχέτως της θέσεως των σταθμών, αρκεί αυτοί να ευρίσκονται στην ίδια «ομάδα ομιλίας» και βεβαίως εντός της συνολικής περιοχής καλύψεως του δικτύου.

Επίσης η συνεργασία με σύγχρονα μέσα διαχειρίσεως πόρων και μέσων όπως το engage του Π.Σ που απεικονίζει την θέση των οχημάτων και του προσωπικού καθώς και άλλες πληροφορίες απαιτεί εξωτερικό φορέα επικοινωνίας, εν προκειμένω την κινητή τηλεφωνία αφού το αναλογικό δεν μπορεί να μεταφέρει τέτοια δεδομένα.

Η ΕΛ.ΑΣ διαθέτει από το 2014–15 ένα ανάλογο-ψηφιακό σύστημα επικοινωνιών τεχνολογίας TETRA της εταιρείας SEPURA που καλύπτει την Αττική και διασφαλίζει την λειτουργία 80 περίπου «ομάδων ομιλίας» με δυνατότητα AVL (ένδειξη της θέσεως του κινητού σταθμού σε ψηφιακό χάρτη), αποστολή γραπτών μηνυμάτων και μελλοντικά και μεταφορά εικόνας video και φωτογραφιών.


Είναι ενδιαφέρουσα η σύγκριση της περιοχής καλύψεως που ζήτησε το Π.Σ κατά την Δημόσια Διαβούλευση του 2017 (εικ FS coverage) με την κάλυψη του ψηφιακού δικτύου SEPURA της ΕΛΑΣ. (εικ.SEPURA)


Μολονότι το υφιστάμενο αναλογικό σύστημα του Π.Σ λειτουργεί γενικώς ικανοποιητικά πάσχει από τα ανωτέρω εκτεθέντα προβλήματα και είναι πολύ εύκολο να «κορεσθεί» σε περιπτώσεις υψηλού φόρτου ακριβώς λόγω της «χειροκίνητης» διαχειρίσεως του αλλά και της «σπατάλης» πόρων αφού διατίθεται κάθε φορά ένας ολόκληρος δίαυλος 25 KHz για να επικοινωνήσουν ΕΝΑΣ κινητός σταθμός με άλλον η το ΚΕΠΙΧ.

Το θετικό του συστήματος αυτού είναι η απλότητα λειτουργίας και η διαθεσιμότητα του χωρίς την ανάγκη υποδομών διασυνδέσεως των Σ.Β., κεντρικού συστήματος διαχειρίσεως μέσω δικτύου δεδομένων η μικροκυματικών ζεύξεων κ.α.

Αυτά έχουν βεβαίως υψηλή επιχειρησιακή αξία σε περιπτώσεις μείζονος καταστροφής (σεισμού π.χ) όταν είναι πολύ πιθανόν οι «βοηθητικές» υποδομές του ψηφιακού (δίκτυο POL που διασυνδέει τους Σ.Β., servers, κ.λπ.) να καταρρεύσουν έστω στιγμιαία και μολονότι το ψηφιακό σύστημα έχει την ικανότητα να λειτουργήσει σε direct mode – αμεσότροπη λειτουργία χωρίς την εμπλοκή των Σ.Β. και του κεντρικού συστήματος διαχειρίσεως καλόν είναι να παραμείνει ως εφεδρεία το αναλογικό με δεδομένο το σεισμογενές και …ανοργάνωτο της χώρας.

Για τους παραπάνω λόγους από το 2017 το ΠΣ κατέθεσε κείμενο προς Δημόσιο Τεχνικό Διάλογο με σκοπό την ανάπτυξη ενός ψηφιακού συγκαναλικού δικτύου για το Π.Σ, σε πρώτη φάση για την κάλυψη της Αττικής και κατόπιν για πανελλαδική κάλυψη.

Το σύστημα θα παρεδίδετο «με τα κλειδιά στο χέρι», θα μεριμνούσε για την επίλυση όλων των ανωτέρω μειονεκτημάτων του αναλογικού συστήματος, θα παρείχε ασφάλεια επικοινωνιών έναντι τρίτων (το αναλογικό είναι εντελώς «ανοικτό»…), δυνατότητα AVL, αυτόματη επιλογή του καταλληλότερου Σ.Β. για την επικοινωνία, μετάπτωση σε αμεσότροπη λειτουργία στην περιοχή συμβάντος, λειτουργία του πλησιέστερου στο συμβάν οχήματος ως επαναλήπτη, μετάδοση δεδομένων και γραπτών μηνυμάτων κ.α.

Υπήρξε περιορισμένο ενδιαφέρον από πλευράς εταιρειών, προφανώς λόγω του γενικότερου κλίματος περικοπών και περιορισμού των δημοσίων επενδύσεων και αυτό επισφραγίσθηκε με τη δέσμευση του διατιθεμένου προϋπολογισμού του Π.Σ για τον σκοπό αυτό για «άλλες» χρήσεις… Έκτοτε, σιγή ασυρμάτου, στην κυριολεξία! Και τώρα, τι;

Μετά το Μάτι, οι αρμόδιοι της ΠΠ, της οποίας επιχειρησιακός βραχίων είναι η Πυροσβεστική δεν εχουν πολλές επιλογές : «ΧΘΕΣ» εκσυγχρονισμό και βελτιστοποίηση των ασυρμάτων επικοινωνιών του ΠΣ !

Η αυτονόητη λύση είναι βεβαίως η ενταξη – τουλάχιστον για την Αττική – στο ψηφιακό δίκτυο της ΕΛΑΣ.

Αναφερόμεθα στην Αττική λόγω υπάρξεως του δικτύου αυτού και λόγω της διαβιώσεως του μισού πληθυσμού της χώρας με οτι αυτό συνεπάγεται σε πλήθος, είδος και πυκνότητα συμβάντων είτε αστικών, είτε δασικών αλλά και φυσικών καταστροφών η ατυχημάτων σε «δύσκολες» υποδομές ζωτικής σημασίας, δικτύων μεταφορών, βιομηχανικών εγκαταστάσεων, εμπορικών κέντρων κλπ.

Η διαμόρφωση του Λεκανοπεδίου, η πυκνή δόμηση, οι συνθήκες κυκλοφορίας απαιτούν ταχύτατη ενημέρωση, ενέργεια και επέμβαση εξειδικευμένων μονάδων κατασβέσεως, διασώσεως, αντιμετωπίσεως περιστατικών ρυπάνσεως. Η παροχή αμέσου εικόνος του συμβάντος, η αποστολή ενισχύσεων και εξειδικευμένου εξοπλισμού, η αδιάλλειπτη επικοινωνία του ΚΕΠΙΧ με τους επισπεύδοντες είναι απολύτως αναγκαίες συνθήκες.

Το δίκτυο της ΕΛΑΣ εχει την δυνατότητα να «φιλοξενήσει» το ΠΣ υπό την προυπόθεση της αντικαταστάσεως των απηρχαιωμένων και «ληγμένων» τερματικών συσκευών (ασυρμάτων) TETRA του 2004, ούτως η αλλως αναγκαία ΚΑΙ για την ΕΛΑΣ.

Επιπλέον το δίκτυο θα πρέπει να αναβαθμισθεί με τους πρόσθετους πόρους της ΠΠ ως πρός την υποδομή διασυνδέσεως καθώς και να «πυκνώσει» με νέους Σ.Β. σε σημεία που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες της ΠΥ, π.χ. σε δασικες περιοχές (οσες απέμειναν…) αλλά κυρίως με επαναλήπτες στο Μετρό, σε σήραγγες και σε μεγάλα εμπορικά κέντρα. Και εν γένει σε πολυσύχναστα σημεία με υπόγειες εγκαταστάσεις.

Η αλλη λύση, η απόκτηση ad hoc ψηφιακού δικτύου για το ΠΣ αρχής γενομένης απο την Αττική θα πρέπει να εξετασθεί η μάλλον να επανεξετασθεί άμεσα και να «ζυγισθούν» οι οικονομικές επιπτώσεις και τα χρονικά ορια με γνώμονα την ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ κάλυψη.

Σε κάθε περίπτωση η εως τώρα αδράνεια είναι ασυγχώρητη, το Μάτι μας στοιχειώνει και απαιτείται άμεση δράση.

defence-point.gr 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου